

روز بيست و نهم
اللَّهُمَّ غَشِّنِي فِيهِ بِالرَّحْمَةِ وَ ارْزُقْنِي فِيهِ التَّوْفِيقَ وَ الْعِصْمَةَ
اى خدا در اين روز مرا به رحمت خود درپوشان و هم توفيق و حفظ از گناهان روزى فرما
وَ طَهِّرْ قَلْبِي مِنْ غَيَاهِبِ التُّهَمَةِ يَا رَحِيماً بِعِبَادِهِ الْمُؤْمِنِينَ
و دلم را از تاريكيهاى شكوك و اوهام باطل پاك دار اى خداى مهربان بر اهل ايمان.
*********
دعاى شب سىام
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ لاَ شَرِيكَ لَهُ الْحَمْدُ لِلَّهِ كَمَا يَنْبَغِي لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلاَلِهِ وَ كَمَا هُوَ أَهْلُهُ
ستايش مخصوص خداست كه شريك ندارد و ستايش مخصوص خداست ستايشى كه مخصوص آن ذات آن خداى بزرگوار و آن ذاتبا عزت و جلال است و شايسته و لايق اوست
يَا قُدُّوسُ يَا نُورُ يَا نُورَ الْقُدْسِ يَا سُبُّوحُ يَا مُنْتَهَى التَّسْبِيحِ يَا رَحْمَانُ يَا فَاعِلَ الرَّحْمَةِ
اى نور اى نور پاك اى منزه از هر عيب و آلايش اى منتهاى پاكيزگى اى بخشنده اى آفريننده رحمت
يَا اللَّهُ يَا عَلِيمُ يَا كَبِيرُ يَا اللَّهُ يَا لَطِيفُ يَا جَلِيلُ يَا اللَّهُ يَا سَمِيعُ يَا بَصِيرُ
اى خدا اى دانا اى بزرگ اى خدا اى ذات لطيف اى بزرگوار اى خدا اى شنوا اى بينا
يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ لَكَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْيَا وَ الْكِبْرِيَاءُ وَ الْآلاَءُ
اى خدا اى خدا اى خدا نامهاى نيكو مخصوص توست و نشانهاى مقام بلند و بزرگى و هر انعام و احسان به تو اختصاص دارد
أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ
از تو درخواست مىكنم كه بر محمد و آل محمد درود فرستى
وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِي فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فِي السُّعَدَاءِ وَ رُوحِي مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِي فِي عِلِّيِّينَ وَ إِسَاءَتِي مَغْفُورَةً
و نام مرا در اين شب در صف اهل سعادت ثبت فرمايى و روح مرا با شهيدان محشور سازى و طاعتم را در مقام عليين رسانى و از اعمال زشتم درگذرى
وَ أَنْ تَهَبَ لِي يَقِيناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ إِيمَاناً يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنِّي وَ تُرْضِيَنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي
و مقام يقينى كه هرگز از قلبم جدا نشود و ايمانى كه هر شك و ريب را از من دور سازد به من عطا كنى و به هر چه نصيبم فرمودهاى راضى و خشنودم سازى
وَ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِيقِ
و ما را در دنيا هر چه نيكوست و در آخرت هر چه نيكوست عطا فرمايى و از آتش سوزان دوزخ نگاهدارى
وَ ارْزُقْنِي فِيهَا ذِكْرَكَ وَ شُكْرَكَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَيْكَ
و در اين ماه مرا شكر و ذكر و شوق لقاى خود
وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْبَةَ وَ التَّوْفِيقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ
و توبه و انابه به درگاهت نصيب گردانى و بر آنچه محمد و آل محمد عليهم السلام را توفيق عطا فرمودى موفق سازى.
*********
وداع كند ماه رمضان را به دعاهاى وداع كه شيخ كلينى و صدوق و شيخ مفيد و طوسى و سيد بن طاوس رضوان الله عليهم نقل كردهاند و شايد بهترين آنها دعاى چهل و پنجم صحيفه كامله باشد
و سيد بن طاوس روايت كرده است از حضرت صادق عليه السلام كه هر كه در شب آخر ماه رمضان وداع كند آن ماه شريف را و بگويد
اللَّهُمَّ لاَ تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيَامِي لِشَهْرِ رَمَضَانَ
بار خدايا اين را آخرين دوران روزه گرفتن من قرار مده در ماه رمضان
وَ أَعُوذُ بِكَ أَنْ يَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّيْلَةِ إِلاَّ وَ قَدْ غَفَرْتَ لِي
و به تو پناه مىبرم از اينكه سپيده دم اين شب برآيد جز آنكه مرا محققا بيامرزى
بيامرزد حق تعالى او را پيش از آنكه صبح كند و روزى فرمايد او را توبه و انابه
*********
دعاى وداع ماه رمضان دعاى 45 صحيفه سجاديه
*********
شيخ كلينى در كافى از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود مىگويى در دهه آخر ماه رمضان در هر شب
أَعُوذُ بِجَلاَلِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَنْ يَنْقَضِيَ عَنِّي شَهْرُ رَمَضَانَ
پناه مىبرم به جلال وجه كريمت كه بگذرد از من ماه رمضان
أَوْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ لَكَ قِبَلِي ذَنْبٌ أَوْ تَبِعَةٌ تُعَذِّبُنِي عَلَيْهِ
يا برآيد سپيده دم از اين شب بر من و من در پيشگاه تو بر خود گناه يا پيگردى داشته باشم كه مرا بر آن عذاب فرمايى.
*********
و اعتكاف در اين دهه مستحب است و فضيلت بسيار دارد و افضل اوقات اعتكاف است و روايت شده كه مقابل دو حج و دو عمره است و كان رسول الله صلى الله عليه و آله إذا كان العشر الأواخر اعتكف في المسجد و ضربت له قبة من شعر و شمر الميزر و طوى فراشه
*********
خواندن سوره انعام و كهف و يس و صد مرتبه
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ
* * *
*********
چهارم بخواند اين دعا را كه شيخ كلينى از حضرت صادق عليه السلام نقل كرده
اَللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ
بار خدايا اين ماه رمضان است كه در آن قرآن را نازل فرمودى روى بر تافت و درگذشت
وَ أَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ يَا رَبِّ أَنْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِي هَذِهِ
و من به آبروى كريمت پروردگارا پناه مىبرم از اينكه سپيده دم اين شب بر من برآيد
أَوْ يَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِيدُ أَنْ تُعَذِّبَنِي بِهِ يَوْمَ أَلْقَاكَ
يا بگذرد ماه رمضان و در عهده من از برايت مسئوليت يا بزهى ماند كه بدان خواهى روز ملاقات كيفرم دهى.
*********
و كفعمى در حاشيه بلد الامين نقل كرده كه حضرت صادق عليه السلام در هر شب از دهه آخر بعد از فرايض و نوافل مىخواند
اللَّهُمَّ أَدِّ عَنَّا حَقَّ مَا مَضَى مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اغْفِرْ لَنَا تَقْصِيرَنَا فِيهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا مَقْبُولاً
بار خدايا ادا كن از بهر ما حق آنچه گذشته از ماهرمضان و بيامرز تقصير ما را در آن و بگير آن را از ما پذيرفته و مقبول
وَ لاَ تُؤَاخِذْنَا بِإِسْرَافِنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْمَرْحُومِينَ وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَحْرُومِينَ
و مؤاخذه مكن ما را به اسراف ما بر نفسهامان و ما را از رحمت شدگان مقرر فرما و ما را از محرومان مگردان.
و فرمود هر كه بگويد اين را بيامرزد حق تعالى تقصيرى كه از او سر زده در ايام گذشته از ماه رمضان و نگه دارد او را از معاصى در بقيه ماه
*********
سيد بن طاوس در اقبال از ابن ابى عمير از مرازم نقل كرده كه حضرت صادق عليه السلام در هر شب از دهه آخر مىخواند
اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ
اى خدا تو كه در كتاب آسمانى خود فرمودى ماه رمضان ماهى است كه قرآن براى هدايت مردم و حجت و برهان و فرق ميان حق و باطل نازل گرديد
فَعَظَّمْتَ حُرْمَةَ شَهْرِ رَمَضَانَ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ خَصَصْتَهُ بِلَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا خَيْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
پس احترام اين ماه را بواسطه نزول قرآن به عظمتت ياد كردى و شب قدر را به آن مخصوص فرمودى و مقام آن شب را بهتر از هزار ماه قرار دادى
اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ قَدِ انْقَضَتْ وَ لَيَالِيهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ
اى خدا اينك روزهاى ماه رمضان منقضى مىشود و شبهاى آن در مىگذرد
وَ قَدْ صِرْتُ يَا إِلَهِي مِنْهُ إِلَى مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي وَ أَحْصَى لِعَدَدِهِ مِنَ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ
و حال مرا چگونه در اين ماه گذشت تو بهتر از من مىدانى و به شمار اعمالم از همه خلق آگاه ترى
فَأَسْأَلُكَ بِمَا سَأَلَكَ بِهِ مَلاَئِكَتُكَ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِيَاؤُكَ الْمُرْسَلُونَ وَ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ
پس من از تو درخواست مىكنم به آنچه ملائكه مقرب و پيمبران مرسل و بندگان شايسته تو از تو درخواست كردند
أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَفُكَّ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ وَ تُدْخِلَنِي الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ
كه بر محمد و آل محمد رحمت فرستى و مرا هم گردن از زنجير آتش دوزخ برهان و به بهشت رحمتت به كرم داخل گردان
وَ أَنْ تَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِعَفْوِكَ وَ كَرَمِكَ وَ تَتَقَبَّلَ تَقَرُّبِي وَ تَسْتَجِيبَ دُعَائِي
و بر من به عفو و كرمت تفضل فرما و تقرب و توسلم را به درگاهت بپذير و دعايم را مستجاب كن
وَ تَمُنَّ عَلَيَّ (إِلَيَّ) بِالْأَمْنِ يَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ كُلِّ هَوْلٍ أَعْدَدْتَهُ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ
و در آن روز سخت بر خوفو هراس قيامت مرا از هول وحشت كه در آن روز سخت بر بدكاران مهيا ساختهاى منت گذار و ايمن گردان
إِلَهِي وَ أَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَ بِجَلاَلِكَ الْعَظِيمِ أَنْ يَنْقَضِيَ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَيَالِيهِ
و من به ذات بزرگوارت و به جلال عظمتت پناه مىبرم كه روز و شبهاى ماه مبارك بگذرد
وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُؤَاخِذُنِي بِهِ أَوْ خَطِيئَةٌ تُرِيدُ أَنْ تَقْتَصَّهَا مِنِّي لَمْ تَغْفِرْهَا لِي
و هنوز بر من از عصيانت جرم و گناهى باقى باشد كه مرا به آن گناه مؤاخذه كنى يا خطايى كرده باشم كه نبخشى و خواهى كه از من انتقام آن كشى
سَيِّدِي سَيِّدِي سَيِّدِي أَسْأَلُكَ يَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ إِذْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ
اى سيد و مولاى من اى آقاى من از تو اى خدايى كه جز تو در عالم هستى خدايى نيست
إِنْ كُنْتَ رَضِيتَ عَنِّي فِي هَذَا الشَّهْرِ فَازْدَدْ عَنِّي رِضًا وَ إِنْ لَمْ تَكُنْ رَضِيتَ عَنِّي فَمِنَ الْآنَ فَارْضَ عَنِّي
مسئلت مىكنم به حق اينكه يگانه و بىشريكى كه اگر در اين ماه از من راضى شدهاى بر رضا و خوشنوديت بيفزا و اگر تا حال از من راضى نشدهاى پس همين ساعت از من راضى شو
يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ يَا اللَّهُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ
اى مهربانترين مهربانان عالم اى خدا اى ذات يكتا اى غنى بالذات
يَا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ
اى آنكه نه فرزند كسى و نه كس فرزند تو و نه مثل و مانند توست.
و بسيار بگو
يَا مُلَيِّنَ الْحَدِيدِ لِدَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَا كَاشِفَ الضُّرِّ وَ الْكُرَبِ الْعِظَامِ عَنْ أَيُّوبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ
اى خدايى كه آهن را به دست داود عليه السلام نرم كردى اى آنكه درد و رنجهاى عظيم را از ايوب عليه السلام برطرف كردى
أَيْ مُفَرِّجَ هَمِّ يَعْقُوبَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَيْ مُنَفِّسَ غَمِّ يُوسُفَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ
اى نشاط بخش دل اندوهناك يعقوب عليه السلام اى شاد كن خاطر غمگين يوسف عليه السلام
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا أَنْتَ أَهْلُهُ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ
بر محمد و آلش جميعا رحمت فرست بدان رحمت كه شايسته اعطاى توست
وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لاَ تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ
و با من آن كن كه تو را شايسته است نه آنچه مرا سزاوار است.
*********
يَا مُدَبِّرَ الْأَمُورِ يَا بَاعِثَ مَنْ فِي الْقُبُورِ يَا مُجْرِيَ الْبُحُورِ
اى مدبر كارها اى برانگيزنده هر كه در قبرهاست اى روان كننده درياها
يَا مُلَيِّنَ الْحَدِيدِ لِدَاوُدَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِي كَذَا وَ كَذَا
اى نرم كننده آهن براى داود درود فرست بر محمد و آل محمد و بكن با من چنين و چنان
و بجاى اين كلمه حاجات خود را بخواهد
اللَّيْلَةَ اللَّيْلَةَ
* * *
و بلند كن دستهاى خود را به سوى آسمان يعنى در وقت گفتن يا مدبر الامور تا آخر و بگو اين دعا را در حال ركوع و سجود و ايستاده و نشسته و مكرر كن آن را و بگو آن را نيز در شب آخر ماه رمضان
*********
زيارت امام حسين عليه السلامدر شب هاى اخر ماه رمضان
*********
و بدان كه در هر شب از شبهاى اين دهه غسل مستحب است و روايت شده كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله در هر شب اين دهه غسل ميكرد
*********
نماز شب 30 ماه رمضان
دوازده ركعت در هر ركعت حمد و بيست مرتبه توحيد و بعد از فارغ شدن صد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد و اين نمازها چنانچه مذكور شد هر دو ركعت به يك سلام است
*********
و سيد بن طاوس و كفعمى نقل كرده از حضرت رسول صلى الله عليه و آله كه فرمود هر كه در شب آخر ماه رمضان ده ركعت نماز گزارد بخواند در هر ركعت حمد يك مرتبه و قل هو الله أحد ده مرتبه و بگويد در ركوع و سجود ده مرتبه
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ
منزه است خدا و ستايش مخصوص اوست و معبود حقى جز خدا نيست و خدا بزرگتر از هر چيز است
و بعد از هر دو ركعت تشهد بخواند و سلام دهد و چون از تمام ده ركعت فارغ شد و سلام داد هزار مرتبه استغفار كند بگويد
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ
* * *
و بعد از استغفار سر به سجده گذارد و بگويد در حال سجود
يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ يَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِكْرَامِ يَا رَحْمَانَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِيمَهُمَا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
اى زنده اى پاينده اى صاحب جلالت و بزرگوارى اى بخشنده در دنيا و آخرت و مهربان در هر دو اى مهربانترين مهربانان عالم
يَا إِلَهَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلاَتَنَا وَ صِيَامَنَا وَ قِيَامَنَا
اى خدا و معبود اولين و آخرين گناهان ما را بيامرز و نماز و روزه و عبادت و شب زنده دارى ما را بپذير.
قسم به حق آنكه مرا براستى به نبوت مبعوث فرموده كه جبرئيل مرا خبر داد از اسرافيل از پروردگار خود تبارك و تعالى كه سر از سجده بر نداشته باشد كه بيامرزد خدا او را و قبول فرمايد از او ماه رمضان را و بگذرد از گناهان او الخبر