

[وفيها بيان صفات الحق جلّ جلاله ثمّ عظة الناس بالتقوى والمشورة] قَدْ عَلِمَ السَّرائِرَ، وَخَبَرَ الضَّمائِرَ، لَهُ الاِِْحَاطَةُ بِكُلِّ شَيْءٍ، وَالْغَلَبَةُ لِكُلِّ شَيْءٍ، وَالْقُوَّةُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ. [عظة النّاس] فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُ مِنْكُمْ فِي أَيَّامِ مَهَلِهِ، قَبْلَ إِرْهَاقِ أَجَلِهِ وَفِي فَرَاغِهِ قَبْلَ أَوَانِ شُغُلِهِ، وَفِي مُتَنَفَّسِهِ قَبْلَ أَنْ يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ وَلْـيُمَهِّدْ لِنَفْسِهِ وَقَدَمِهِ، وَلْيَتَزَوَّدْ مِنْ دَارِ ظَعْنِهِ لِدَارِ إِقَامَتِهِ.
فَاللهَ اللهَ أَيُّهَا النَّاسُ، فِيَما اسْتَحْفَظَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ، وَاسْتَوْدَعَكُمْ مِنْ حُقُوقِهِ، فَإِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ لَمْ يَخْلُقْكُمْ عَبَثاً، وَلَمْ يَتْرُكْكُمْ سُدىً، وَلَمْ يَدَعْكُمْ فِي جَهَالَةٍ وَلاَ عَمىً، قَدْ سَمَّى آثَارَكُمْ وَعَلِمَ أعْمَالَكُمْ، وَكَتَبَ آجَالَكُمْ، وَأَنْزَلَ عَلَيْكُمُ ،
وَعَمَّرَ فِيكُمْ نَبِيَّهُأَزْمَاناً، حَتَّى أَكْمَلَ لَهُ وَلَكُمْ ـ فِيَما أنْزَلَ مِنْ كِتَابِهِ ـ [دِينَهُ] الَّذِي رَضِيَ لِنفْسِهِ، وَأَنْهَى إِلَيْكُمْ ـ عَلَى لِسَانِهِ ـ مَحَابَّهُة مِنَ الاََْعْمَالِ وَمَكَارِهَهُ، وَنَوَاهِيَهُ وَأَوَامِرَهُ، فَأَلقَى إِلَيْكُمُ الْمِعْذِرَةَ، وَاتَّخَذَ عَلَيْكُمُ الْحُجَّةَ، وَقَدَّمَ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ، وَأَنْذَرَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍشَديدٍ. فَاسْتَدْرِكُوا بَقِيَّةَ أَيَّامِكُمْ، وَاصْبِرُوا لَهَا أَنْفُسَكُمْ فَإِنَّهَا قَلِيلٌ فِي كَثِيرِ الاََْيَّامِ الَّتِى تَكُونُ مِنْكُم فِيهَاالْغَفْلَةُ وَالتَّشَاغُلُ عَنِ الْمَوْعِظَةِ؛ وَلاَ تُرَخِّصُوا لاََِنْفُسِكُمْ، فَتَذْهَبَ بِكُمُ الرُّخَصُ مَذَاهِبَ الْظَّلَمَةِ وَلاَ تُدَاهِنُوافَيَهْجُمَ بِكُمُ الاِِْدْهَانُ عَلَى الْمَعْصِيَةِ.
عِبَادَ اللهِ، إِنَّ أَنْصَحَ النَّاسِ لِنَفْسِهِ أَطْوَعُهُمْ لِرَبِّهِ، وَإِنَّ أَغَشَّهُمْ لِنَفْسِهِ أَعْصَاهُمْ لِرَبِّهِ؛ وَالْمَغْبُونُمَنْ غَبَنَ نَفْسَهُ، وَالْمَغْبُوطُمَنْ سَلِمِ لَهُ دِينُهُ، وَالسَّعِيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ، وَالشَّقِيُّ مَنِ انْخَدَعَ لِهَوَاهُ وَغُرُورِهِ. وَاعْلَمُوا أَنَّ يَسِيرَ الرِّيَإِشِرْكٌ، وَمُجَالَسَةَ أَهْلِ الْهَوَى مَنْسَاةٌ لِلاِِْيمَانِ وَمَحْضَرَةٌ لِلشَّيْطَانِ جَانِبُوا الْكَذِبَ فَإِنَّهُ مُجَانِبٌ لِلاِِْيمَانِ،
الصَّادِقُ عَلَى شَفَا مَنْجَاةٍ وَكَرَامَةٍ، وَالْكَاذِبُ عَلَى شَرَفِ مَهْوَاةٍ وَمَهَانَةٍ. لاَ تَحَاسَدُوا، فَإِنَّ الْحَسَدَ يَأْكُلُ الاِِْيمَانَ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَبَ، وَلاَ تَبَاغَضُوا فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ وَاعْلَمُوا أَنَّ الاََْمَلَ يُسْهِي الْعَقْلَ، وَيُنْسِي الذِّكْرَ، فَأَكْذِبُوا الاََْمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ، وَصَاحِبُهُ مَغْرُورٌ.
و در اين خطبه بيانى است پيرامون صفات حق جل جلاله، سپس موعظهمردم درباره تقوى و مشورت
(خداوند سبحان به پنهانىهاى درون مردم دانا، و بر آنچه كه در باطن-هاى مردم ميگذرد، آگاه است، احاطه[مطلق]بهر چيزى، و غلبه[مطلق]برهر موجود، و قوت و سلطه[مطلقه]بر همه اشياء از آن او است، پندى براىمردم: هر كس از شما كه ميخواهد عمل كند،بايد در روزگار مهلتى كه بهاو داده شده است،عمل نمايد، پيش از آنكه اجل او با سرعتبسراغش آيد، و عمل كند در دوران فراغتخاطر پيش از فرا رسيدن زمان اشتغالش، عملكند در زمانى كه نفس براحتى مىكشد پيش از آنكه مجراى تنفسش گرفته شود، و براى سرنوشت نهائى و قدمى كه بايد در آغاز ابديتبر دارد آماده شود، و از خانهاى كه بايد از آن كوچ كند به جايگاه اقامت[ابدى]خود توشهبردارد، اى مردم،خدا را خدا را در نظر بگيريد[بترسيد از خدا]درباره آنچهكه از شما در حفظ و عمل به قرآن خواسته است، و در مراعات عمل به حقوقىكه نزد شما به وديعت نهاده است، زيرا خداوند سبحان شما را بيهودهنيافريده، و بحال خودتان وانگذاشته، و شما را در جهل و كورى رها ننمودهاست، خداوند عزيز همه آثار اعمال شما را از[خير و شر] معين فرموده، و همه اعمال شما را دانسته، و اجلهاى شما را ثبت نموده است، خداوندمتعال قرآن را كه[بيان كننده همه چيز است]براى شما فرستاده، و پيامبرخود را در ميان شما زمانهائى عمر داد، تا اينكه خداوند عز و جل-در آنچهكه از كتابش فرستاد،دينى را كه براى خود پسنديده بود براى پيامبر و شماتكميل فرمود، و با زبان رسولش آن اعمالى را كه دوست داشت، و آناعمالى را كه از آنها كراهت داشتبراى شما اعلام فرمود، نواهى و اوامر خود را[بوسيله پيامبرش]ابلاغ فرمود، و معذرت خود را[كه پس از آننميتوانيد عذر بياوريد]براى شما القاء نموده، و حجت را بر شما اتخاذ كرد، اخطار از[پليديها]را پيش انداخت، و درباره عذاب سختى كه پيش روى شما استتهديد فرمود، پس بقيه روزگار عمرتان را دريابيد، و نفس خود را به تحمل[تهذيب نفس و تقوى]در اين روزگار وادار نمائيد، اين روزهاى تحمل در برابرآن روزهاى فراوان، كه در غفلت فرو رفته، و از پند و اندرز اعراض نمودهايد،اندك است، نفس خود را[به آنچه كه ميخواهد]رها نكنيد، زيرا رهائىهاىنفس[به آنچه كه ميخواهد]شما را به راههاى ستمكاران رهنمون ميگردد، تملق و چرب زبانى نكنيد، كه شما را به ارتكاب معصيت ميكشاند، اى بندگانخدا، خيرخواهترين مردم درباره خويشتن مطيعترين مردم بر پروردگارش، و خائنترين مردم درباره خويشتن معصيت كارترين آنان به خدايش ميباشد، زيانكار كسى است كه زيان بر خود وارد آورد، شايسته غبطه و سود برنده كسىاست كه دين او براى او سالم بوده باشد، سعادت از آن كسى است كه از ديگرانبراى خود وعظ و عبرت بگيرد، و شقى آن كسى است كه از هوى و غرور خود فريبخورد، و بدانيد كه اندك رياء شرك است، و همنشينى با هوى پرستان جايگاهفراموشى ايمان، و حضور شيطان است، از دروغ اجتناب كنيد،زيرا دروغبيگانه و دور از ايمان است، انسان راستگو بر كناره نجات و كرامت، ودروغگو در پرتكاهى از سقوط و پستى است، هرگز حسادت نورزيد، زيرا حسدايمان را ميخورد، چنانكه آتش هيزم را، با يكديگر عداوت نورزيد،زيراعداوت تراشنده[و محو كننده]ايمان است، و بدانيد آرزو عقل را پوشانده، و ذكر خداوندى را به فراموشى ميسپارد، آرزو را تكذيب كنيد زيرا آرزوفريبنده، و صاحبش فريب خورده است.