

[وتشتمل على قِدم الخالق وعظم مخلوقاته، ويختمها بالوعظ]
[الْحَمْدُ للهِ] الْمَعْرُوفِ مِنْ غَيْرِ رُؤْيَةٍ، الْخَالِقِ مِنْ غَيْرِ رَوِيَّةٍ الَّذِي لَمْ يَزَلْ قَائِماً دَائِماً؛ إِذْ لاَ سَمَاءٌ ذَاتُ أَبْرَاجٍ، وَلاَ حُجُبٌ ذَاتُ إِرْتَاجٍ وَلاَ لَيْلٌ دَاجٍ،ك، وَلاَ بَحْرٌ سَاجٍ وَلاَ جَبَلٌ ذُوفِجَاجٍ وَلاَ فَجٌّ ذُواعْوِجَاجٍ، وَلاَ أَرْضٌ ذَاتُ مِهَادٍ وَلاَ خَلْقٌ ذُوااعْتَِمادٍ
ذلِكَ مُبْتَدِعُ الْخَلْقِوَوَارِثُهُ وَإِلهُ الْخَلْقِ وَرَازِقُهُ، وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ دَائِبَانِفِي مَرْضَاتِهِ: يُبْلِيَانِ كُلَّ جَدِيدٍ، وَيُقَرِّبَانِ كُلَّ بَعِيدٍ. قَسَمَ أَرْزَاقَهُمْ، وَأَحْصَى آثَارَهُمْ وَأَعْمَالَهُمْ، وَعَدَدَ أنْفاسَهُمْ، وَخَائِنَةَ أعْيُنِهِمْقك وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ مِنَ الضَّمِيرِ، وَمُسْتَقَرَّهُمْ وَمُسْتَوْدَعَهُمْ مِنَ الاََْرْحَامِ وَالظُّهُورِ، إِلَى أَنْ تَتَنَاهَى بِهِمُ الْغَايَاتُ.
هُوَ الَّذِي اشْتَدَّتْ نِقْمَتُهُعَلَى أَعْدَائِهِ فِي سَعَةِ رَحْمَتِهِ، وَاتَّسَعَتْ رَحْمَتُهُ لاََِوْلِيَائِهِ فِي شِدَّةِ نِقْمَتِهِ، قَاهِرُ مَنْ عَازَّهُ وَمُدَمِّرُ مَنْ شَاقَّهُ وَمُذِلُّ مَنْ نَاوَاهُزك، وَغَالِبُ مَنْ عَادَاهُ. مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْهِ كَفَاهُ، وَمَنْ سَأَلَهُ أَعْطَاهُ، وَمَنْ أَقْرَضَهُ قَضَاهُ وَمَنْ شَكَرَهُجَزَاهُ.
عِبَادَ اللهِ، زِنُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُوزَنُوا، وَحَاسِبُوهَا مِنْ قَبْلِ أَنْ تُحَاسَبُوا، وَتَنَفَّسُوا قَبْلَ ضِيقِ الْخِنَاقِ، وَانْقَادُوا قَبْلَ عُنْفِ السِّيَاقِ وَاعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ لَمْ يُعَنْ عَلَى نَفْسِهِحَتَّى يَكُونَ لَهُ مِنْهَا وَاعِظٌ وَزَاجِرٌ، لَمْ يَكُنْ لَهُ مِنْ غَيْرِهَا زَاجِرٌ وَلاَ وَاعِظٌ.
اين خطبه شامل بيان قدم آفريننده و عظمت مخلوقات او است،امير المؤمنين (ع) اين خطبه را با موعظه بپايان ميرساند. سپاس مر آن خداوندرا كه بدون رؤيتشناخته شده، و عالم هستى را بدون انديشه آفريده، و از ازلقائم بذاته و دائم بوده است، در حالى كه نه آسمانى داراى برجها وجود داشتهاست، و نه حجابهائى بسته، و نه شبى تاريك، و نه دريائى ساكن، و نه كوهى داراىراههائى فراخ، و نه راهى پيچيده و كج، و نه زمينى گسترده براى قرار گرفتن، و نه مخلوقى داراى قدرت[يا تكيهگاه]، اوستخداوند ابداع كننده خلق ووارثش، و اوست معبود خلق و رازق آن، آفتاب و ماه در مسير رضاى اودر حركتند، هر تازهاى را كهنه مىنمايند، و هر دورى را نزديك.
ارزاق مخلوقاتش را تقسيم، و آثار و اعمال، و عدد نفوس آنها را حسابفرموده است، و به خيانت چشمهاى آنان عالم، و بآنچه كه در سينههاى خودمخفى نمودهاند آگاه است، او به قرارگاه و موقعيت گذراى آنان[كه سكونتشاندر آن موقعيتبطور وديعه است]از گذرگاه ارحام مادران، و ظهور در ايندنيا تا آنگاه كه غايتهاى آنان بپايان برسد،داناست.
او آن خداونديست كه عذاب او در عين گسترش رحمتش،بر دشمنانششديد، و رحمت او بر دوستانش در عين شدت عذابش گسترده است، پيروزبر هر كسى است كه در صدد غلبه بر او بر آيد، و هلاك كننده هر كسى است كه به نزاع با او برخيزد، و ذليل كننده هر كسى است كه با او مخالفت نمايد، وغلبه كننده بر هر كسى است كه از در خصومتبا او در آيد، هر كس كه توكلباو كند كفايتش نمايد، و هر كس كه از او مسالت كند عطايش فرمايد، و هر كسبه او قرض داد،ادايش فرمايد، و هر كس كه سپاسش را بجاى آورد،پاداششمىدهد.
اى بندگان خدا، پيش از آنكه نفسهاى شما با ميزان عدل سنجيده شودخود را بسنجيد، و پيش از آنكه نفسهايتان را بمحاسبه در آورند،خودتانآنها را بمحاسبه در آوريد، و پيش از آنكه گلو تنگ شويد،نفس بزنيد، وپيش از آنكه با اكراه شديد به طرف سرنوشت رانده شويد،خود اختياراحركت كنيد و مطيع باشيد، و بدانيد هر كس كه براى خود اهميتى ندهد[يا براىخود يارى نكند]كه از نفس خود واعظ و مانعى[از آلودگىها]داشته باشد، براى او از غير نفسش نه مانعى خواهد بود و نه پند دهندهاى.